گیلان برخط

بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو نخستین بار در سال ۱۹۴۴ میلادی در شبه جزیره کریمه Crimea و در سال ۱۹۶۹ در کنگو Congo گزارش شد و در سال ۱۹۷۰ میلادی در ایران مورد شناسایی قرار گرفت و در برخی موارد در استان های کشور ما نیز ابتلای قطعی انسانی تب کریمه کنگو گزارش شده که بیشترین موارد مربوط به استان های مرز شرقی سیستان و بلوچستان بوده است.
این بیماری بیشتر در مناطق صحرایی آفریقا، اروپای شرقی، خاورمیانه، عراق، هند، افغانستان، پاکستان، ایران و غرب چین گزارش شده است.
مخزن ویروس در طبیعت کنه‌ها و پس از آن گاو، گوسفند، بز و خرگوش ها هستند. این ویروس از طریق تماس مستقیم با خون یا ترشحات فرد بیمار و لاشه حیوان آلوده (انتقال به قصابها و سلاخها) به فرد سالم انتقال می‌یابد.
طی سالهای گذشته میزان مرگ و میر در بین مبتلایان متغیر بوده و از نظر افراد در معرض خطر نیز قصابان، دامداران و کارگران کشتارگاه ها به طور معناداری بیشترین موارد بیماری را به خود اختصاص داده اند و حتی در بین کارکنان بیمارستان ها و اشخاصی که با انسان مبتلا سر و کار دارند مشاهده می‌شود.

این بیماری یکی از بیماری های خطرناک و با درصد کشندگی بالا در انسان است که علاوه بر انتقال مستقیم از انسان به انسان، به طور معمول توسط کنه ها ویروس عامل این بیماری قابل انتقال به انسان و دام است.
این بیماری در فصول گرم سال از اواخر فروردین تا اواخر شهریور که زمان رشد و تکثیر کنه‌هاست، بیشتر شایع است به ویژه در مناسبت های خاص که در آنها کشتار خارج از سیستم کشتارگاهی افزایش می یابد، موارد قطعی بیماری در انسان افزایش پیدا می کند.
بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در حیوانات اهلی هیچ گونه علایم مشخصی ندارد و خطر انتقال بیماری در انسان در ذبح حیوان آلودهیا یک دوره کوتاه پس از ذبح حیوان آلوده (به دنبال تماس با پوست یا لاشه حیوان در صورتی که دام در مرحله ویرمیک باشد) وجود دارد.
همچنین تماس با خون و بافت بیماران به خصوص در مرحله خونریزی یا انجام هرگونه اعمالی که منجر به تماس انسان با خون، بزاق، ادرار، مدفوع و استفراغ آنها شود، باعث انتقال بیماری می‌شود.
این بیماری ویروسی مقاومتش در برابر سرما و حرارت کم است و در دمای ۵۶ درجه سلسیوس به مدت ۳۰ دقیقه از بین می‌رود؛ بنابراین پختن گوشت یا پاستوریزه کردن شیر باعث از بین رفتن ویروس می‌شود، این ویروس به محیط های اسیدی حساس بوده و سریع از بین می رود.
در صورتی که لاشه دام در کشتارگاه های صنعتی (پیش سردکن) و یخچال اگر به مدت حداقل ۲۴ ساعت در دمای منفی ۴ درجه سانتیگراد نگهداری شود با اسیدی شدن لاشه وجود ویروس غیر فعال می شود و از بین می رود.
عملیات سمپاشی بدن و جایگاه دام به طور صرف به منظور حذف ناقلان عامل بیماری کنه ها در کانون های گزارش شده از دیگر اقدامات کنترلی است.
اما در کنار برنامه ریزی هدفمند سمپاشی، بکارگیری روش های نوین مبارزه بیولوژیک با ناقلان، آموزش و ترویج در روستاهای واقع در مناطق پرخطر و به خصوص در کانون های بیماری انسانی و اطلاع رسانی به مردم از طریق رسانه های ملی و محلی، باید مد نظر قرار گیرد.
طبق آمارها با توجه به اینکه درصد مرگ و میر مبتلایان در مناطق آلوده در سال های اخیر کاهش معنی داری داشته، به نظر می رسد اقدام های پیشگیرانه در خصوص شناسایی به موقع و درمان مناسب و سریع موارد انسانی بسیار موثر بوده و کاهش موارد انسانی در مقایسه با سال ۱۳۹۱ و سالهای قبل از آن، مبین نقش آموزش و اقدامات دامپزشکی در کانونهای گزارش شده است.
برای کنترل بیماری گروه های در معرض خطر شامل دامداران، کارکنان کشتارگاه ها، قصابان، کشاورزان و به ویژه روستائیان و عشایر که به نحوی از امحاء دام سر و کار دارند، باید در موقع کشتار از وسایل حفاظت فردی از جمله لباس های مخصوص، دستکش، چکمه و عینک استفاده کنند.

«علیرضا رفیعی پور»، رئیس سازمان دامپزشکی کشور درباره وضعیت بروز و شیوع بیماری تب کریمه کنگو در سال  جاری افزود: طبق گزارش های رسیده، از مجموع پنج فوتی، سه مورد مربوط به استان سیستان و بلوچستان، یک مورد مربوط به استان گیلان و یک مورد مربوط به استان اردبیل بوده است.

وی یادآورشد: سال گذشته نیز در همین مدت زمان بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر به این بیماری مبتلا شدند که نزدیک ۵ تا ۱۰ نفر فوت شدند.

رئیس سازمان دامپزشکی کشور گفت: با توجه به فصل گرما، فعالیت و تکثیر کنه‌ها و شیوع بیماری خطرناک تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (CCHF) که یک بیماری ویروسی مشترک بین انسان و دام است، افزایش می یابد.

وی اظهارداشت: با وقوع سیل در ابتدای سالجاری و و درگیر شدن ۲۵ استان کشور پیش بینی می شد که امسال با تشدید شیوع برخی بیماری های دامی از جمله تب کریمه کنگو مواجه شویم که به دلیل اقدامات به موقع و واکنش سریع سازمان دامپزشکی کشور در استان های بحرانی امسال با کاهش بروز بیماری حتی نسبت به سال گذشته مواجه هستیم.

وی کنه را عامل اصلی بروز و شیوع بیماری تب کریمه کنگو دانست و تصریح کرد: علت کاهش شیوع بیماری در کشور کاهش کشتار غیرمجاز دام، ارائه آموزش های لازم، سمپاشی جایگاه و بدن دام و کشتار دام در کشتارگاه است زیرا به دلیل افزایش قیمت و ارزش افزوده دام زنده و گوشت قرمز به دلیل مقرون به صرفه بودن امسال بخش عمده کشتار دام در کشتارگاه ها انجام می شود.

رفیعی پور با هشدار به تولیدکنندگان، کشتارکنندگان و مصرف کنندگان افزود: با وجود بروز و شیوع بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در کشور از مردم خواست از خرید هرگونه گوشت بدون مُهر سازمان دامپزشکی کشور، خرید از مراکز غیرمجاز عرضه و کشتارهای غیرمجاز دام بین راهی جدا خودداری کنند.

وی اظهار داشت: لازم است هموطنان گوشت مورد نیاز خود را از مراکز معتبر خریداری کنند و در صورت مشاهده هر گونه علائم بیماری مراتب را با شماره تلفن‌های ۴۶۲۳۴۴۰۰ یا ۱۵۱۲ اطلاع رسانی کنند.

محمد مهدی گویا رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت نیز گفته است: اکثر موارد بیماری تب کریمه کنگو تاکنون و در تمام طول سال هایی که این بیماری شناسایی شده مربوط به استان های مرزی کشور و به خصوص سیستان و بلوچستان بوده است. امسال هم از ۵۴ مورد یاد شده، ۱۴ مورد مربوط به استان سیستان و بلوچستان و ۳ مورد از ۵ مورد فوت شده نیز مربوط به این استان است.

در استان گیلان هم در سال های گذشته موارد معدودی از این بیماری دیده شده بود. استان گیلان در سال جاری تاکنون ۱۴ مورد ابتلا به بیماری تب کریمه کنگو داشته که یک مورد منجر به فوت شده است. در راستای کنترل و درمان بیماری در هر دو استان سیستان و بلوچستان و گیلان تلاش های جدی صورت گرفته، اما لازم است اقدامات کنترلی تشدید شود. اگر این نکات بهداشتی کاملارعایت نشود، شانس ابتلای به بیماری افزایش پیدا می کند، زیرا ظاهر دام به هیچ عنوان نمی تواند نشان دهنده وجود بیماری در حیوان باشد.